De boot missen

Extreem zacht, zo mogen we het weer van gisteren en eergisteren wel noemen. In De Bilt kwam het gisteren tot een maximum van 16,6 . Dat is normaal voor medio mei. Het daggemiddelde was ook extreem hoog met 14,4. Dat past beter in de eerste helft van juni!. In februari komt wel vaker zacht weer voor. Wie herinnert zich niet het zachte weer van 2-2-02? De thermische maxima van die dag komen een beetje in de buurt van die van gisteren.

In De Bilt was het dit jaar nog zachter; nooit eerder in de afgelopen eeuw werd het zo vroeg in februari zo zacht. Voor De Bilt geldt het etmaalgemiddelde van 14,4 zelfs als een februarirecord sinds 1901. Het vorige record stamt uit 1990, toen op 20 februari een gemiddelde van 14,0 werd berekend. Dat was één van de jaren met extreem zachte winters. In 1990 was het koudegetal van Hellmann 8,4 over de hele winter. De helft daarvan werd al in november bereikt. Op 10 december 1989 stond het koudegetal op 8,1. Daarna : zacht, zacht, zacht. Het was ook het jaar van de superstorm op 25 januari. Vermoedelijk is het dat jaar geweest, dat de Forsythia al begin februari bloeide i.p.v. begin maart. De Japanse Kers kwam al eind maart i.p.v. eind april. Ook de winter van 1989 was extreem zacht met een koudegetal van 1,9. Qua wintergemiddelde was 1989 met 5,6 net iets minder zacht dan 1990 met 6,0 als gemiddelde.

In Eindhoven werd gisteren als maximum 18,0 gemeten en dat is een landelijk decaderecord. Het maximum in De Bilt (16,6) geldt ook daar als decaderecord. Ooit werd het in februari nog zachter in De Bilt, maar dat was na de 19-de van de maand. Het was dus niet alleen extreem zacht voor februari, maar ook nog eens zeer vroeg in februari gemeten. Wat blijft er van februari als wintermaand over?

In plaats van winternieuws is er dus eigenlijk voorjaarsnieuws. We kunnen wat betreft deze winter voor het schaatsen wel de balans opmaken. Geen winter dit jaar. In mijn winterverwachting was ik nog zo optimistisch om wat schaatsplezier te verwachten. Nu lijkt het er op, dat alleen de titel van mijn bulletin van 9 december van kracht blijft : deze winter mist de boot!

Winterbulletin no. 29 door Cees van Zwieten

2005

Deze winter stelt teleur. Niet dat ik er erg veel van verwachtte; ik ging uit van 40 tot 80 Hellmann-punten en dat is ongeveer normaal voor Nederland. Tot nu toe kwam daar weinig van terecht; de teller staat nu op 12,5 en ik verwacht niet dat het nog tot die 40 punten komt. Sterker nog : de hoop op een vorstperiode van betekenis voor de schaatsliefhebbers wordt nu wel erg onwaarschijnlijk. We moeten het er mee doen dit jaar en hopen maar weer op het seizoen 2004/2005.

In 1979 hadden we in de laatste twee weken van januari een chaotische winterperiode Veel ijzel en regelmatig sneeuw. Een temperatuur die pendelde tussen -5 en om het vriespunt. Ook dat leverde niet veel schaatspret op, of het moest zijn door het schaatsen op straat. Maar er lag tenminste ijs en ieder mooie dag er tussendoor gaf nog wel de mogelijkheid om te schaatsen

Winterbulletin no. 28 door Cees van Zwieten

Gooi- en smijtwerk

Sinds gisteren worden we getrakteerd op een uitbarsting van winterachtig weer. Al een week van te voren werd door de computermodellen aangegeven, dat er een partij arctische lucht onze kant op zou komen. Dat is altijd goed voor een hoeveelheid winterse neerslag. Op termijn van enkele dagen te voren is dan moeilijk uit te maken hoe het spel gespeeld gaat worden. Sommige berichten die daar over her en der verschenen, deden vermoeden dat het om een serieuze winteraanval zou gaan. Er werd gewag gemaakt van een flink pak sneeuw; elders werd over een vorstperiode gerept. Aangemoedigd door de verwachting, dat de bovenlucht tot extreme lage temperaturen zou afkoelen, zag menig winterliefhebber ons land al veranderen in ‚‚n groot winterlandschap.

Ook waren er overduidelijke signalen, dat het niet lekker zat. Een paar dagen geleden was zichtbaar, dat de golf koude lucht het zou laten bij een koude veeg. Alle modellen gaven aan, dat de wind spoedig zou bijdraaien naar west tot zuidwest, waarmee aan de aanvoer van koude poollucht een einde zou komen. Op het laatste moment besloot het KNMI gisteren om toch een weeralarm uit te geven. Daar is kritiek op geweest. Zo'n weeralarm suggereert namelijk ook, dat we met een zeer winters spektakel te maken zouden krijgen en dat viel uiteindelijk wel mee, of : tegen voor de winterliefhebber. Helemaal onterecht leek me dat weeralarm toch niet, gezien de hevige sneeuwbuien die plaatselijk gisteren aan het eind van de middag en in de vooravond vielen.

Ook in dit bulletin zeg ik het nog maar eens : dit soort situaties met sneeuwbuien die vanaf de Noordzee ons land binnen komen, stelt de meteorologen voor de bijna onmogelijke opgave om een sneeuwverwachting op te maken. Bij een sterk wisselende situatie op de Noordzee en subtiele veranderingen in de stroming kan de prognose van uur tot uur verschillen. De hoeveelheid sneeuw kan van plaatst tot plaats ook nog eens sterk verschillen. Jan Versteegt zei het zo : onweer, storm en sneeuw zijn pas op het laatste moment goed te voorspellen. Ik voeg daar, wijs geworden door veel teleurstellingen, aan toe : bij sneeuw uit noordzee-buien pas op het allerlaatste moment.

Voor de schaatsers is het allemaal van nul en generlei waarde. Die zitten gewoon op een vorstperiode te wachten. Ik heb weinig hoop meer daarop, want deze winter heeft daar tot nu toe nauwelijks een poging toe gedaan. Dit seizoen gaat het qua winterweer meer om tijdelijke noordelijke stromingen, die koude lucht over zee aanvoeren. In oktober maakten we daar al kennis mee en ik sta nog steeds op het standpunt, dat zo'n koude periode met sneeuw aan het eind van de winter terug keert.

Intussen vliegen ons de natte en droge sneeuwbuien om de oren. De partij kou verlaat ons land weer even snel als dat hij gekomen is. Qua winter zou ik dit willen betitelen als : gooi en smijtwerk.

Winterbulletin no. 27 door Cees van Zwieten

IJs : 0 cm

De winter is tot nu toe zacht geweest. Het koudegetal van Hellmann kwam nog niet verder dan 12,5. Zelfs als dit binnen een week tot stand gekomen was, zou het nog niet tot betrouwbaar natuurijs zijn gekomen. Ik zou dan de ijsdikte op buitenijs op 5 … 6 cm hebben kunnen schatten. De grote vraag, die elke winterliefhebber bezig houdt, is nu : komt er nog iets van in februari?

Het laat zich aanzien, dat de winter in de loop van volgende week een nieuwe poging gaat doen om op de kaart te verschijnen. Na een paar koude dagen deze week komt er eerst verzachting. Daarna gaat de stroming op de Oceaan om naar noordwest tot Noord. Dat duidt op aanzienlijke afkoeling met winterse neerslag. Ik heb nog niet het idee, dat dat ook op een echte vorstperiode uitloopt. De prognoses van de Amerikanen duiden er wel op, dat we op lange termijn een goede kans hebben op winterweer.

Vandaag, na lezing van de 9-daagse verwachting van het KNMI, heb ik ook weer eens gekeken naar de ijsverwachting. Zelfs op de langst mogelijke termijn komen we helaas nog niet verder dan 0 cm. Wel komt midden volgende week lichte vorst in de nacht in zicht.

Winterbulletin no. 26 door Cees van Zwieten

Erg laat

Steeds vaker zinspelen de computermodellen op winterse ontwikkelingen. Voor de komende week is daarvan nog niet veel te verwachten, al weet je het maar nooit in zo'n winter. Op de lange termijn verschijnen er in het Amerikaanse model voortdurend ontwikkelingen, die tot een ommezwaai naar winterweer zouden kunnen leiden. Ik druk mij zeer voorzichtig uit, omdat op die lange termijn (10 tot 14 dagen) de waarde van de verwachtingen niet zo groot is. Bovendien is absoluut nog niet duidelijk of het tot een "winterse prik" of tot een fikse koude-periode zal leiden. Deze winter moet uiteindelijk eens voor den dag komen, en dat kan in mijn idee wel erg laat in het seizoen worden.

Winterbulletin no. 25 door Cees van Zwieten

Ander beeld

Zo'n januari is als winterliefhebber niet om door te komen. Na de sneeuw van 1 januari en een paar koude dagen is het weer op met de koek. Als ik me een beetje pessimistisch opstel, dan zie ik voor de rest van januari weinig kans meer op winterweer. Onze laatste hoop ligt nog in februari; het zou niet de eerste keer zijn, dat februari een geheel ander beeld vertoont dan januari. Let wel, dit andere beeld hoeft nog niet op zeer koud winterweer uit te lopen.

Winterbulletin no. 24 door Cees van Zwieten

Zie het Dagboek 1979 .

Winterbulletin no. 23 door Cees van Zwieten

Voor de schaatsliefhebber is er weinig te melden op dit moment. Op de langere termijn, van 17 tot 24 januari, ziet het er naar uit, dat het gaat kwakkelen, met kans op sneeuw. Of dit ook tot vorst van betekenis zal leiden lijkt mij niet erg waarschijnlijk. We houden ons vandaag dan maar weer met een mooie schaatsperiode in 1979 bezig. De winter hield het toen, na de sneeuwdag (2 januari), nog een paar dagen vol. In het noordoosten van het land werd een paar nachten achter elkaar een temperatuur beneden -20 gemeten, met als minimum -24,7 in Ten Post. Ten Post ligt tussen de stad Groningen en Delfzijl. De meetpost Nieuw Beerta bestond toen kennelijk nog niet, anders waren misschien nog lagere waarden in de boeken gekomen.

Winterbulletin no. 22 door Cees van Zwieten

In mijn vorige bulletin was mijn verwachting : kwakkelen. Ik moet nu zeggen, dat er voorlopig alleen uitzicht is op vrij zacht weer. Oceaandepressie nemen het heft in handen en dringen de vrieskou ver terug in oost Europa. Als we de Amerikanen mogen geloven, vriest het over een week zelfs in grote delen van Rusland niet meer. Dat betekent, dat we ons over de winter de komende twee, misschien zelfs drie, weken geen illusies moeten maken. Het is even doorbijten, januari is in sommige jaren alleen maar donker, zacht en nat.

Winterbulletin no. 21 door Cees van Zwieten

We beleefden een paar dagen winterweer. Een front van een depressie bij de Britse eilanden treuzelde boven ons land op 1 januari en werd vervolgens door een klein hogedrukgebied weer weggeblazen. Daarna proefden we twee dagen van de winter met schitterend weer, in een groot deel van het land bij een sneeuwdek. Op zaterdagochtend werd op luchthaven Zestienhoven strenge vorst genoteerd, bij een minimum van -10,4. Zaterdag was ook vrijwel overal een ijsdag. Het was van korte duur. Opnieuw is de verwachting voor de komende tijd : kwakkelen.