Café Halfweg Ursem
20 km plm 1,5 uur
16 december 1995 ribbelig ijs, bobbels
met Anton koud en veel wind

horeca langs de route:

• Cafe Halfweg, Walingsdijk 30 Ursem (niet aan ijs)

Raadplegen van teletekst leert al snel, dat op één plaats een tocht te rijden valt. De Mijzenpolder bij Ursem. Dus ben ik op zaterdag met Anton naar Noord-Holland gesneld. De schande van twee jaar geleden, net te laat voor de inschrijving, lag mij nog vers in het geheugen. Dit keer echter lacht het geluk ons volop toe. Glimlachend verstrekt één van de inschrijfsters in het al volle café Anton en mij een KNSB-inschrijfkaart. We kunnen ! Auto mee over een smal bruggetje, aldaar van het dijkje afklauteren. Bij de kant de Vikings (en de Rapsen) onder en het ijs op. Voor het eerst deze winter en dat is nog wat onwennig. Wij keuren de ijsvloer. Onwetend van wat er verder in het seizoen komen zal, denken wij dat het "niet zo goed" is. Ribbels en windijs dus, met hier en daar een scheur. Achteraf blijkt, na vele zwaardere tochten, het deze keer helemaal nog niet zo slecht te zijn geweest! Wat naast het ruwe werkijs voor problemen zorgt, is de stevige wind die er staat.

Een moeilijke tocht wordt het. Ik ben in mijn enthousiasme mijn muts vergeten, zodat mijn sjaal, indachtig Arafat, deze keer als zodanig dienst moet doen. We kruisen via mooie sloten tussen het riet door. Open terrein en vol tegen de wind in. Als de vermoeidheid toeslaat, leg ik aan bij een koek-en-zopie en laat mij met soep vollopen. De twee uitbatende meisjes bestrijden mijn gebrek aan conditie met een gezellig praatje. Anton kijkt in de kou misprijzend toe. "Als je vermoeid raakt, moet je daaraan niet direct toegeven maar rustig doorschaatsen ", luidt een oude schaatserswijsheid. Het zal echter nog enige tochten duren voordat die kennis aan mij besteed is. Maar dan zullen er met minder uitputting meer kilometers gereden worden!

Als de nood tegen de wind in het hoogst is, is de redding nabij. In het zicht van de kerktoren van Avenhorn, op enige afstand in de polder tussen de mistflarden. Hier buigt de sloot in de richting van de wind mee terug. De volgende kilometers freewheelend voortgeblazen worden. Af en toe een steeds iets lager wordend bruggetje onderweg om de snelheid te breken. Dit is het ultieme schaatsen.

Op onze uitgangspositie teruggekomen blijkt het eerdere geploeter snel vergeten. Een blik op de klok leert bovendien dat het nog vroeg is, nog geen drie uur. Het besluit om het rondje nog eens te rijden is gauw genomen. Voor de op teletekst genoemde 25 km lijkt de gereden afstand tenslotte nogal kort.

De kilometers worden 's-middags langer, of het waait harder. Deze keer lijkt er geen einde te komen aan het tegenwinderige stuk. Dit is afzien!

Het wordt nog moeilijk, bewijzen voor onze inspanning te verzamelen. De KNSB-stempelaars blijken het voor gezien te houden en ook de twee meisjes van de koek-en-zopie zijn aan het inpakken. Maar we treffen het. Een sportieve official heeft met ons te doen en wil zijn spullen nog wel even tevoorschijn halen. Twee stempels rijker, en voort gaat het weer. Niet dat een en ander ons veel oplevert; er wordt in het finishcafé maar voor één rondje gelauwerd.

Naschrift:
Als na enige maanden wachten tenslotte onze medailles arriveren, vermelden die, ondanks teletekst, slechts 20 in plaats van 25 kilometers!!

Café De Belt, Havezatheweg Belt-Schutsloot
40 km plm 3 uur ?
27 januari 1996 zeer slecht ijs, gaten en ruw
met Anton sneeuw en veel wind

Jan Hallink stuurde mij in 2008 dit Youtube filmpje toe over deze tocht. Hoewel ik er helaas zelf niet op sta, geeft dit wel een uitstekend beeld. van de sfeer.
Bedankt Jan.

Er is opnieuw vorst deze winter. Voor de derde keer alweer! De eerste keer hadden we de Mijzenpolder, voor de tweede periode bleef het schaatsgebeuren door ziekte beperkt tot het gebied voor de huisdeur en wat stukken op de Rotte.

Nu biedt teletekst echter een echte Overijsselse Wieden- én een Giethoorntocht. De eerste is 40 km, de laatste maar tien. De avond tevoren had Jenny mij al geïnformeerd over "een tocht bij Sint-Jansklooster". Dus scheuren Anton en ik op zaterdag naar de kop van Overijssel om eens legendarisch te rijden. Ik ben nog tamelijk gefrustreerd van alle gemiste kansen uit de laatste vorstperiode. Cees, Jan en Anton reden toen het vuur uit hun ijzers en kwamen op de mooiste plekjes, terwijl ik aan bed gekluisterd bleef.

De Blauwe Hand, startplaats volgens teletekst, bestaat uit een verlaten café en een aantal projektontwikkelaars-residences. ("Voor minder dan vier ton uw eigen villa aan het water!") Van toerrijders of een startcafé geen spoor. Wel wappert de oranje-witte KNSB-toertochtvlag ("alleen daar is schaatsen veilig") bij een bevroren knollenveldje in het gehucht Belt-Schutsloot, wat nu tijdelijk voor car-parking doorgaat. Vandaar nog een stuk lopen tot het startcafé. Het lijkt wel alsof iederéén op dit ijs afkomt; het etablissement puilt uit van de ijsliefhebbers!

"Goed anderhalf uur schaatsen en de buit is binnen", vang ik op aan het tafeltje naast ons. "Fluitje van een cent wordt dat", als we het zo aanhoren. Overmoedig besluiten wij de 40 km route te nemen, alvast overleggend wat er straks nog aan vast te knopen.

Het is inmiddels weer gaan sneeuwen, wat de veiligheid van deze matige ijsvloer er niet beter op maakt. En ongerechtigheden blijken er volop! Scheuren uiteraard. Maar ook gevaarlijke putjes, centimeters diep en schaatslang. Restanten van luchtbellen misschien? Anton is er niet blij mee. Door de sneeuwwallen op het ijs zie je niet alles en je kunt er ook niet altijd omheen schaatsen. De klap op de vuurpijl vormt echter het maanlandschap dat zich ontvouwt na passage van het eerder genoemde woonprojekt aan het ijs. Kraters en ribbels zover het oog reikt! Dat wordt klunen dus, over het ijs. Weer wordt het, vooral voor Anton, afzien. Het is duidelijk dat harde wind tijdens het dichtvriezen de ijskwaliteit niet ten goede komt.

Zelf heb ik meer last van die wind dan van de staat van het ijs. Vooral bij het verlaten van de stempelpost Sint-Jansklooster (hier woont Elfsteden-Evert) komt het erop aan. Vol tegen de wind in, gaat het. Anton ploegt onbekommerd voort, steeds verder vooruit, terwijl mij links en rechts scholieren op hockeyschaatsen passeren. Word bijna teruggeblazen. Er schort duidelijk nog het een en ander aan mijn stormtechniek. Strompelend over het ijs bereik ik uitgeput de koek-en-zopie die het luwere gedeelte van de tocht inluidt. Dat is een romantisch slingerend parcours tussen het riet door, kilometers lang, terug naar Belt-Schutsloot. De wind heeft echter teveel van mij gevergd, en op mijn laatste krachten loop ik tenslotte binnen bij het startcafé. Daar stort ik neer bij een tafeltje met verse koffie. Vandaag nog een tweede stuk rijden zit er duidelijk niet meer in.

Buiten het café trekt de geur van verse hamburgers ons aan. Ze zijn veel goedkoper dan de erwtensoep binnen. Moe maar voldaan lopen wij dus, al etend, terug naar de Chrysler op het bevroren knollenveld.

Grotere kaart weergeven

Op 14-1-2010 heb ik na veel ijsloze jaren weer een keer de Rottemeren gedaan. Mijn voormalige thuisbasis, waar ik vorig seizoen net niet aan toekwam. Ondanks het besneeuwde ijs en de matige kwaliteit toch weer zo'n 44km uit een aantal rondjes geperst. Vrijwel de gehele, officiële route was keurig geveegd, hulde aan de ijsclubs daarvoor. Soms dwars door een zich steeds verder verdiepende en verwijdende waterplas heen, waardoor de echte bikkels zich niet uit hun baan lieten slaan. Ondanks het soms beroerde ijs waren er overal volop mensen op het ijs!

IJsclub Bleiswijk
50 km plm 3,5 uur
29 januari 1996 ijs met veel ruw bevroren wakken
alleen
zonnig weer met veel zijwind

horeca:

• Restaurant De Roerdomp Tweemanspolder 12 Zevenhuizen
  
• Cafe Oud Verlaat Rottekade 37 Oud Verlaat (niet aan ijs)

Rondjes rijden is nou niet het leukste wat een veelbelovend ijsridder kan doen. Maar ik ga toch! Later deze week zullen Anton en Cees trouwens op deze meren gaan proberen het onderste uit de kan te halen. Zoveel mogelijk stempels (en kilometers) vergaren, in de tijd die ze beschikbaar hebben. De kunstijsbaan op schaal 25 : 1 dus; je moet er maar opkomen. Op die manier hebben de echte cracks op dit ijs ooit klassiekers van twééhonderd kilometer verreden!!

De vrij sterke zijwind oefent een moment op mij uit, dat geheel door de toch al niet zo best zittende linker-Viking moet worden opgenomen. De andere freewheelt mee. De bijna weldadige rust rechts compenseert op geen stukken na de inspanning links. Anton had het al eerder over assymmetrisch rijden, en dat blijkt inderdaad knap vermoeiend. Bijna zo vermoeiend als tegen de wind in. Voeg daar ook nog eens de ijzige stuwwallen bij, haaks op de rijrichting, welke regelmatig doorkliefd moeten worden, en het betreffende been een flinke optater gevend. Waarom vinden mensen schaatsen op natuurijs nu eigenlijk zo leuk?

De molendrie- en viergangen kunnen nog steeds gebruikt worden voor de waterhuishoudkundige functie, waarvoor ze in een ver verleden bedoeld waren. Het overslaan van overtollig polderwater op de boezem. Dat daar vervolgens garant staat voor allerlei stromingen. In perioden van vorst zie je rondom zo'n molenuitlaat meestal een groot wak, dat onze gevederde watervrienden maar moeizaam willen afstaan.

Als jaarringen (nachtringen) rondom een elke nacht kleiner wordend wakje liggend, ontstaan hier de beruchte ijswallen. Daartussen vaak hobbelijs, als resultaat van de aanwezigheid van wind en eenden. Op het deel van de route, waar de molens op het netvlies verschijnen, kun je zo aan de ijsvloer ter plaatse de komplete wordingsgeschiedenis aflezen. Dat het hier niet lekker schaatst, hoeft geen betoog.

Mag het ijs bij de molens er al uitzien als een maanlandschap, verderop bij gemaal de Bleiswijkse Kooi is het nog veel erger. Lustig rondspetterende watervogels van diverse pluimage laten voor de homo glacialis, de glijdende mens een smal paadje over, naar het gezelligste stuk Rotte verderop.

Het vertrouwen van de rayonhoofden van Bleiswijk en Zevenhuizen reikt niet verder dan hier. Op dit punt staat het zuidelijkste van de twee controlehokjes, alwaar ik nog nét voor sluitingstijd mijn negende stempel binnenhaal. Omdat deze oogst maar goed is voor vier-en-een-half rondje, en ik substantiëel verder wil komen dan de 20 gelauwerde Rotte-kilometers van drie jaar terug, zeur ik een vervangend bewijsstuk los voor de inmiddels gesloten noord-controlepost. In de keet van de IJsvereniging levert die inspanning tenslotte net zo'n medaille op als er reeds in mijn prijzenkast ligt, maar wél voorzien van een aantrekkelijker aantal kilometers!