schaatsthuis verhalen archief ijskansen websporen contact

Bulletins 00-01 :
bulletins 1 tm 7
bulletins 8 tm 15
bulletin 16
bulletin 17
bulletin 18
bulletin 19
bulletin 20
bulletin 21
bulletin 22
bulletins vanaf 23
Bulletins '99-'00

< < < vorige < < <


Het copyright van deze site en haar inhoud, voor zover niet anders vermeld, berust bij Johan Grootveld.

Overname van afbeeldingen of teksten alleen na toestemming, met link en bronvermelding.

Site design:
Johan Grootveld / Blinksoft


Winterbulletin no 22

28-1-2001 door Cees van Zwieten
Doet ie het of doet ie het niet?

We zitten met z'n allen in de wachtkamer van Thialf, die het ons dit jaar wel moeilijk maakt.Twee min of meer mislukte vorstperiodes en dan nu zacht kwakkelweer met uitzicht op een iets te koude februari. Dat laatste vernam ik van Meteo-consult via de weerlijn (0900 9725 optie 5). Iets te koud is dan : 1 graad onder normaal.

De vraag blijft nog steeds : doet ie het of doet ie het niet? Die vraag komt opnieuw op, omdat er de komende week nieuwe ontwikkeling zijn te verwachten in het stromingspatroon boven Europa. Ik vat samen wat ik bij diverse instituten tegenkwam.

Boven het uiterste noordoosten van Europa komt een hogedrukgebied tot stand, dat in Rusland een noordoostelijke stroming brengt. Dat is gunstig, omdat het tot opbouw van een koudereservoir kan leiden; maar het hogedrukgebied is voorlopig te ver weg om invloed op ons weer uit te oefenen. Over wat er in west-Europa gaat gebeuren zijn de diverse modellen het niet eens. Tot het volgende weekend (3/4 februari) blijft het volgens alle voorspellingen wisselvallig. Wat er dan gebeurt is nog heel onzeker, maar de berekening van ECMWF geeft toch enige hoop. Er zou over de Noordzee een kleine depressie naar de duitse bocht koersen. Als de koers goed ligt, en de druk stijgt op het noorden van de Noordzee, dan kan er wel een doorbraak van kou komen. Een kleine wijziging in de koers, nl iets meer noordelijk leidt misschien weer tot niets. Kortom : de vooruitzichten zijn onzeker, maar het lijkt erop dat de winter niet in "herhaling van zetten" vervalt. Dat lijkt me gunstig en is ook in overeenstemming met wat er in de meeste winters gebeurt : februari verschilt duidelijk van januari.

In een volgend bulletin zal ik gegevens over februari in vroegere winters op een rij zetten.
Maar eerst nog even dit. In mijn jeugd was het weer nog praktisch het monopolie van het KNMI. We zaten, vooral 's winters, om half zeven 's avonds aan de radio gekluisterd om maar niets te missen van het "weerpraatje" van het KNMI. Waar lagen de fronten? Was er een hogedrukgebied in opbouw? Was er ergens in de buurt sprake van "vorst van betekenis"? Dit alles resulteerde dan in een verwachting tot morgenavond, want verder kijken was in die tijd uitgesloten.

Vandaag de dag zijn er (terecht) verschillende, al of niet commerciële, weerinstituten en bovendien hebben alle media hun eigen weerman of weervrouw. Niet alles, wat geroepen wordt is even to the point. Ik bedoel niet, of de verwachtingen uitkomen, maar de manier waarop met gegevens en terminologie wordt omgegaan. Zo was het altijd goed gebruik om in de winter te spreken over kouder en zachter; in de zomer sprak men van koeler en warmer. In voorjaar en najaar staat dan ook nog het woord "fris" ter beschikking. In december gebeurde het weer bij de NPS (bureau HWS): het zou de komende dagen "koeler" worden. Men spreekt in december toch ook niet over warm weer, als de temperatuur boven 10 graden komt?

Nog één van HWS : "de komende dagen is het uitermate zacht". Wat was het geval; temperatuur omstreeks 7 graden. Dat is voor januari duidelijk boven normaal, nl 2 graden. Mensen van HWS : als 2 graden boven normaal al uitermate zacht is, wat is het dan bij 5 boven normaal, of 7?
En nog één zonder bronvermelding (opgetekend door Jan Visser in Trouw) : mensen werden opgeroepen vooral voorzichtig te zijn met hun adem als ze bij dit koude weer naar buiten gaan. Wat moeten we dan doen bij strenge vorst? Binnenblijven misschien en naar de radio luisteren of het weer veilig is op straat? Laten we terstond heel Siberië ontruimen! In Canada alleen nog mensen toelaten na een medische keuring.

We wachten nog even af.
Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 21

23-1-2001 door Cees van Zwieten
Meanderen.

Het is tijd voor een terugblik op de kleine vorstperiode van afgelopen week. Ook deze koudeperiode vertoonde dezelfde zwakheid als de eerste : de hogedrukblokkade lag niet goed, waardoor geen diepvrieslucht uit Rusland of Scandinavië naar ons toe kon stromen; sterker nog, die kou was er helemaal niet. Daardoor duurde het te lang voor er in West-Europa voldoende kou was gevormd onder het hogedrukregiem; we hadden een paar dagen prachtig winterweer met matige vorst, maar al snel taande de hogedrukinvloed bij ons, met alle bekende gevolgen : sneeuw en lichte dooi.

Het ijs, ja dat is een verhaal apart. Van diverse mensen hoorde ik meer of minder stoere verhalen over schaatsen op ijs, dat eigenlijk niet goed meer was : krakend ijs, uiteenvallend ijs, en mensen die door de politie van het ijs werden gestuurd (op vrijdagmiddag). Daaruit blijkt maar weer eens, dat je toch bereid bent wat risico te nemen als daar iets tegenover staat. Ik zag het zelf vrijdagmiddag zo somber in, dat ik het zaterdagochtend niet meer gewaagd heb. Mijn criterium was : geen sneeuw en een temperatuur onder 0 in de ochtend. Het was in Rotterdam iets boven nul, vandaar. Daardoor heb ik wel iets gemist, want in de Alblasserwaard werd geschaatst op redelijk ijs.

Wat gaat deze winter verder doen? Eén van de redenen om vandaag met een bulletin te komen is, dat er in de vijfdaagse verwachting al weer daling van temperatuur zit. Zit er weer vorst aan te komen? Volgens mij wijst niets op vorst op korte termijn, zeg de komende tien dagen. Wel vertonen de kaartjes van het ECMWF opnieuw een sterker meanderende straalstroom; het gevolg is dat de westelijke stroming boven onze omgeving afzwakt en dat iets koudere lucht wordt aangevoerd. Ook zie ik stijgende luchtdruk boven het uiterste noordoosten van Rusland, maar dat is in deze vorm voor ons nog van geen betekenis. Wel kan het op termijn de kou in Rusland doen verhevigen, en dat zou alvast goed nieuws zijn.

Kan Thialf in februari nog een vuist maken? Mijn idee is nog steeds, dat het niet meer lukt. Er komt ongetwijfeld nog een winterse oprisping, maar ik denk, dat dat rommelig wordt, met meer sneeuw dan vorst. Een winter, die het tweemaal geprobeerd heeft met het bekende resultaat, zal uit een heel ander vaatje moeten tappen, wil het alsnog tot vorst van betekenis komen voor de schaatsers. Een herhaling van zetten lijkt mij niet de weg waarlangs het gaat kunnen gebeuren.

We wachten nog even af.
Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 20

20-1-2001 door Cees van Zwieten
Gezien.

Te lang heb ik nog gedacht, dat het zou lukken met het schaatsen dit weekend. Gisterenochtend werd alles duidelijk : het loopt nu al af. Sneller dan woensdag kon worden voorzien viel de oostelijke stroming weg, hoewel er nog steeds een hogedrukgebied ligt boven zuid-Rusland met een zwakke uitloper naar Scandinavië. Het is te weinig, terwijl zich een klein lagedrukgebied gevestigd heeft op de Noordzee. Dit alles resulteert in licht winters beeld met hier en daar sneeuw, mogelijk ook regen en overdag dooi.

Wat moeten we van het ijs denken op dit moment? Waar het nog vriest zou het mogelijk zijn om nog even te schaatsen, maar in de loop van de dag gaat de toestand van het ijs achteruit. Daarom : als je niet heel zeker weet, dat het ijs ter plaatse dik genoeg is, houd het voor gezien! De KNSB waarschuwt zelfs voor "levensgevaarlijk".

En die winter van 2000-2001? Dat is twee keer een vrij zwakke vertoning geweest. Natuurlijk is er twee keer geschaatst, maar om nou te zeggen : een mooie winter, nee. En wat mij betreft, deze winter heeft zijn kruit verschoten en zal het niet meer redden; oftewel : de winter van 2001 is gezien!

Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 19

19-1-2001 door Cees van Zwieten
IJsvrij?

Vannacht was het niet meer zo koud als de voorgaande nachten. Alleen Rotterdam bracht het met -5,1 nog tot matige vorst. Voor de verandering nu eens de beste omstandigheden in Zuid-Holland. Nu bakt deze winter ons de volgende poets : Op de weerkaarten van vandaag en morgen zien we een kleine depressie boven de Noordzee; volgens het KNMI gaat dit laag wat sneeuwbuien brengen en wind van zee. Vannacht kan het nog vriezen, maar in het algemeen betekent dit nu al verslechterende omstandigheden voor het ijs. Dat is het begin van het einde, want na het weekend zet de echte dooi in.

Het ijs is helaas op veel plaatsen niet betrouwbaar, hoewel het KNMI voor het weekend aangeeft, dat de ijsdikte boven water van 2 meter 7 à 8 cm zal zijn. Het blijft dus oppassen : schaats niet waar niemand geweest is; schaats niet waar sneeuw de conditie van het ijs verbergt. Op zaterdag en zondag zal de temperatuur weer boven nul komen, zodat in de middag het ijs niet alleen zachter, maar ook zwakker wordt.

En dan verder : vanaf maandag of zondagavond veel wind met dooi. Veel sneller dan het ijs kwam zal het weer verdwenen zijn en vanaf woensdag zijn we weer geheel ijsvrij.

Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 18

18-1-2001 door Cees van Zwieten
Nu of nooit!

Vannacht was er opnieuw matige vorst, Rotterdam -9, en plaatselijk strenge vorst, Soesterberg -11. Dat ziet er goed uit. Toch is het einde van de vorstperiode al in zicht. Na wat lichte sneeuw vandaag kan het vrijdag en zaterdag weer iets opklaren met in de nacht lichte en plaatselijk matige vorst. Daarna gaat het aflopen, daar zijn alle voorspellers het wel over eens. Het moment van invallende dooi met zuidwestenwind wordt zondag of maandag verwacht.

Voor de schaatsers betekent dat : profiteer zo mogelijk zaterdag van het ijs. Wat het zondag wordt, is nu nog niet te zeggen. De vraag is nu : is het ijs zaterdag overal betrouwbaar? Het antwoord kan niet voluit "ja" zijn. Als je op onbekend terrein gaat schaatsen, kijk dan uit. Op veel plaatsen kan er 7 tot 8 cm ijs liggen, maar waar het water diep is, waar een vaart vol in de wind heeft gelegen en op grote plassen en meren kunnen zwakke plekken zitten. Ik spreek hier vooral over het zuidwesten van het land. In het noordoosten is de situatie ongetwijfeld iets beter.

Houdt de berichten in de media in de gaten. Het kan met het weer nog mee of tegen zitten. De winter neemt na deze betrekkelijk korte actie zeker weer afscheid. Voorgoed dit jaar? Mogelijk volgt in februari nog een zwak staartje van deze winter. Op schaatsen reken ik dan niet meer. Het is dus : nu of nooit!

Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 17

17-1-2001 door Cees van Zwieten
Doorzetter?

Dat was me het nachtje wel! Rotterdam -8 en in het oosten -9 tot -10. Misschien heeft het plaatselijk wel streng gevroren. De schaatsvooruitzichten voor het weekend blijven goed en het zou me niet verbazen als het KNMI er in zijn ijsverwachting vandaag een centimetertje bij doet. Op dit moment (9 uur) zijn de nieuwe gegevens nog niet beschikbaar.

Ik zou zeggen : profiteer er van; na het weekend zou het wel eens kunnen gaan aflopen. Zowel in de berichten van het KNMI als in de weerkaartjes van het ECMWF zie ik bedenkelijke ontwikkelingen. Maar intussen : het is even echt winter! En zoals het er nu uit ziet, krijgen we een paar dagen schitterend schaatsweer en goed ijs.

Deze winter presteert nu al meer, dan ik in de aanloop had verwacht. Het is, zoals ik eerder schreef, een verlegen sujet. Nu hij eenmaal voor den dag komt, zet ie toch iets moois neer. Neemt hij snel weer de benen? Is hij toch te verlegen om door te zetten? We zullen zien.

Cees van Zwieten

pijl terug

Winterbulletin no 16

16-1-2001 door Cees van Zwieten
IJsaangroei.

Een ritje langs de voorspellingen van diverse weerinstituten leverde mij vanochtend het volgende beeld : tot begin volgende week blijft er een hogedrukgebied hangen ten noordoosten van ons land. De verschillende modellen wijkt een klein beetje af in de plaats van de kern van het hoog. Volgens het ECMWF komt de versterking van het hogedrukgebied vanuit het noordwesten; dat betekent dan, dat de verschuiving naar het zuidoosten gecompenseerd wordt door aanbouw in het noordwesten. Er zit wel een addertje onder het gras : tegen het weekeinde dringt een depressie vanuit het zuidwesten wat op en brengt vermoedelijk wat neerslag bij stijgende temperaturen. Hoe het daarna verder zal gaan is natuurlijk nog een vraag; het KNMI voorziet al weer stijging van temperatuur voor de periode van 22 tot 25 januari.

De grootste vraag van deze week blijft natuurlijk : wanneer schaatsen we op buitenijs? Ook nu weer een verschil tussen het oosten en noordoosten van het land en het zuidwesten. Het lijkt er op, dat in het noordoosten het ijs aan het eind van deze week goed is voor tochten. Voor het zuidwesten is dat wat twijfelachtiger. Het ijsaangroeimodel van het KNMI geeft vanaf vrijdag een ijsdikte van 7 tot 8 cm in het midden van het land; dat moet genoeg zijn. In het zuidwesten van het land, bv regio Rotterdam, is het iets minder en is het oppassen voor zwakke plekken : nog gisterenavond (15-1) zag ik op de Bergse plassen stukken open water door de wind. Op plaatsen die wat meer in de luwte liggen is het goed mogelijk, dat er vrijdag of zaterdag voldoende dik ijs ligt. In het noordoosten van het land lijkt de situatie gunstiger dan het model van het KNMI aangeeft.

Laten we nog even de ontwikkelingen van de komende dagen afwachten. Nu eigenlijk alle modellen opteren voor standvastig hoog in de omgeving van Zuid-Scandinavië, ziet het er naar uit, dat deze winter iets meer in petto heeft dan een mislukte vorstperiode (zie bulletin no 12). De hogedrukblokkade ligt iets te zuidelijk om transportkou uit oost-Europa te geven; er is daar trouwens niet zo veel kou voorhanden; maar het blijkt mogelijk om toch vriesweer te krijgen zonder die transportkou. Dit hogedrukgebied zorgt bovendien voor schitterend weer met fraaie zonsopgangen en -ondergangen. Dat hebben we de laatste jaren niet veel gezien in januari.

Cees van Zwieten

pijl terug